Kırsal Yerleşme Alanlarında Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği ve İfraz Koşulları

Türkiye’de taşınmazların bölünmesi (ifraz) işlemleri, bulundukları konum, plan durumu ve imar mevzuatına göre farklı hükümlere tabidir. Özellikle kırsal yerleşme alanları içinde kalan taşınmazlarda uygulanacak ifraz koşulları hem Çevre Düzeni Planı hem de Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği hükümlerine göre belirlenmektedir. Bu yazıda, 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı kapsamında kırsal yerleşme alanlarında geçerli asgari parsel büyüklüğü, cephe ve derinlik şartlarını detaylıca ele alıyoruz.

---

1. Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği ve Uygulama Alanı

Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği’nin 2. maddesi, belediye ve mücavir alan sınırları içindeki köy ve mezraların yerleşik alanlarında uygulanmaktadır. Ancak bir taşınmaz onaylı çevre düzeni planı kapsamında ise, öncelikle bu planın kararlarına uyulması zorunludur.

Bu nedenle, 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı içinde yer alan kırsal yerleşme alanlarında ifraz işlemleri hem Çevre Düzeni Planı hem de Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği hükümleri dikkate alınarak değerlendirilir.

---

2. Çevre Düzeni Planı’na Göre İfraz Şartları

Plan Kararları ve Uygulama Hükümleri’nin 6.2.2.8. maddesi ifraz işlemlerinde şu asgari koşulları belirler:

• Asgari parsel büyüklüğü: 300 m²
• Asgari parsel cephesi: 10 metre
• Yeni oluşacak parsellerin yola cephe alması zorunludur.
• Asgari cephe şartı sağlanmadan ifraz yapılamaz.

Bu ölçüler, kırsal yerleşme alanlarında yapılacak parsel bölünmelerinde temel ölçüt olarak kabul edilir.

---

3. Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği’ne Göre Derinlik Şartı

Çevre Düzeni Planı parsel büyüklüğü ve cephe ölçülerini net olarak belirlese de parsel derinliği gibi bazı hususlara değinmez.

Bu durumda, Çevre Düzeni Planı’nda belirtilmeyen konularda Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği’nin 5. Bölümü devreye girer. Yönetmeliğin 45. maddesi uyarınca, kırsal yerleşme alanlarında ifraz edilecek parsellerde asgari derinlik şartı 20 metre olarak uygulanır. Çünkü 6.2.2.15. maddesinde, Çevre Düzeni Planı'nda belirtilmeyen hususlarda uygulamanın Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği'nin 5. Bölümü hükümlerine göre yapılacağı belirtilerek, derinlik şartı için Plansız alanlara başvurulması gerektiği ifade edilmektedir.

---

4. İfraz Başvurularında Dikkat Edilecek Hususlar

Kırsal yerleşme alanındaki taşınmazlar için ifraz başvurusu yaparken şu kriterler mutlaka sağlanmalıdır:

1. Parsel büyüklüğü: En az 300 m²
2. Parsel cephesi: En az 10 metre
3. Parsel derinliği: En az 20 metre
4. Yeni parsellerin yola cephe alması
5. Çevre Düzeni Planı hükümlerine öncelikle uyulması

---

5. Sonuç

Kırsal yerleşme alanlarında yapılacak ifraz işlemleri, planlı alanlardan farklı bir mevzuat mantığıyla ilerler. 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı hükümleri öncelikli olup, planda belirtilmeyen konular Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği çerçevesinde değerlendirilir.

Bu nedenle, ifraz başvurularında hem asgari parsel büyüklüğü ve cephe ölçüleri hem de parsel derinliği şartları titizlikle incelenmelidir. Böylece hem yasal uyum sağlanır hem de olası ret durumlarının önüne geçilmiş olur.

---

💡 Anahtar Kelimeler: Kırsal yerleşme alanı, ifraz şartları, Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği, Çevre Düzeni Planı, parsel cephesi, parsel büyüklüğü, parsel derinliği, imar mevzuatı.